Czeskie zamki blisko polskiej granicy

Czeskie zamki i pałace są znane w całej Europie nie tylko dlatego, że licznie pokrywają całą powierzchnię kraju. Zróżnicowane, zwykle malowniczo położone zamki są systematycznie rewitalizowane i udostępniane do zwiedzania – zabytkowych obiektów jest ponad 200, nie licząc mniejszych budynków, ruin i pałaców. Nie sposób wypisać wszystkich wartych odwiedzenia – stąd postanowiliśmy przedstawić kilka zamków, których jedyną cechą wspólną jest niewielka odległość od granicy Polski. Być może mniej znanych niż praski zamek na Hradczanach, ale kameralnych i wyjątkowych na swój sposób. Zapraszamy na historyczną wycieczkę po północnych Czechach!

Czeskie zamki znane w całej Europie

Podróż przez Czechy można by oprzeć wyłącznie na zwiedzaniu zamków i fortyfikacji – już na etapie planowania. Polecamy jednak pójść naszym śladem i postawić na różnorodność – w cieniu fantastycznych, historycznych budowli znajdują się skalne miasta (jak choćby Adrspach i Teplice), parki narodowe (np. Czeska Szwajcaria – największa brama piaskowcowa w Europie), kaniony rzeczne, wieże widokowe, urocze, małe miasteczka z historycznym układem ulic i hospodami, serwującymi tradycyjną, czeską kuchnię.

Republika Czeska to niewielki kraj (powierzchnia to ok. 1/4 Polski) – pomimo tego, nie powinniśmy go turystycznie lekceważyć – bowiem są regiony, w których można stacjonarnie spędzić tydzień i wciąż nie oblecieć wszystkich, wartych grzechu atrakcji. Praga – choć, bez wątpienia, wspaniałe miasto, to dopiero wierzchołek góry pięknych miejsc, jakie oferują nasi południowi sąsiedzi. Im dalej się zapuścimy, tym będziemy chcieli więcej. Absolutnie nie powinniśmy poprzestawać na zwiedzeniu samej stolicy!

 

---

Które czeskie zamki odwiedzimy tym razem?

W tym artykule opiszemy pięć obiektów, znajdujących się na północy kraju. Odwiedzone przez nas czeskie zamki leżą lekko na uboczu od głównych szlaków turystycznych, co można uznać jako walor – mimo, że mają sporo do zaoferowania, nawet w sezonie nie powinniście spotkać w środku tłumów. Staraliśmy się wybrać zróżnicowane obiekty – odwiedzimy historyczny gród obronny na wysokiej skale, ruiny fortyfikacji ze „zwłokami” w lochach, wystawny i dostojny zamek z historycznym wystrojem oraz karkonoskie, lokalne muzeum, zaadaptowane w uroczym, renesansowym budynku.

Pomiędzy kolejnymi, czeskimi atrakcjami przemieszczaliśmy się na rowerach, które zostawialiśmy zwykle przed wejściem, udając się na zwiedzanie obiektu już pieszo. Warto zaznaczyć, że czeskie zamki w znakomitej większości zwiedza się z przewodnikiem (także ruiny), który szczegółowo zapoznaje nas z historią miejsca i otwiera poszczególne pomieszczenia.

Grupy zbierają się o konkretnych godzinach (średnio co 45-60 minut) i na zwiedzanie ruszają razem. Warto wcześniej zadzwonić i dopytać o polskiego/angielskiego przewodnika w konkretnym miejscu. Jeśli zamek nie dysponuje taką osobą, najpewniej dostaniecie polski przewodnik w formie książkowej i będziecie zwiedzać z czeską grupą.

 

Zamki, które odwiedziliśmy podczas naszej dwutygodniowej wyprawy rowerowej po północnych Czechach. Na czerwono zaznaczamy jeszcze jedną, nietypową atrakcję 🙂

---

Zamek Častolovice

Nie bez przyczyny jest nazywany perełką kraju hradeckiego – zamek Častolovice to numer jeden na naszej liście. Niemal nieprzerwanie od XVII wieku jest własnością rodu Sternbergów, który odegrał niegdyś znaczącą rolę w polityce i kulturze Królestwa Czeskiego. Obiekt bardziej przypomina pałac niż zamek (słowo „zámek” w języku czeskim to odpowiednik pałacu, w naszym rozumieniu), niemniej został wzniesiony na ruinach średniowiecznego zamku z okolic XIII wieku. W trakcie swojego istnienia Častolovice były kilkukrotnie przebudowywane. Pod zwierzchnictwem Sternbergów odbyły się dwie istotne zmiany, by finalnie przywrócić obiektowi renesansowy wygląd.

W Častolovicach można spędzić kilka godzin – na uwagę zasługuje zielony dziedziniec z fontanną i pozostałościami zewnętrznych fresków, polecamy także obejść pałac wzdłuż zewnętrznych ścian. Na tyłach znajdziemy niewielki, zadbany park z kwiatami i ławeczkami – oddalając się alejką od zamku dojdziemy do mini-ZOO. Ciekawa atrakcja nie tylko dla najmłodszych – przy kasie otrzymamy zdrową karmę dla zwierząt, która pozwoli nam na bliższą interakcję z nimi (oczywiście, na własną odpowiedzialność). Biletowany jest tylko wstęp do zamkowych pomieszczeń oraz do ZOO, po dziedzińcu i parku możemy spacerować bezpłatnie.

Największa sala zamkowa w Czechach

Dziedziniec jest piękny – jednak czas wejść do środka! Pod kątem ekspozycji czeskie zamki są bardzo zróżnicowane – w Častolovicach możemy liczyć na bogate wyposażenie wszystkich kilkunastu pomieszczeń, udostępnionych do zwiedzania. Antyki od renesansu po biedermaier, bogato zdobione, drewniane meble (w tym wiele oryginałów), naturalnej wielkości portrety czeskich władców – to wszystko sprawia, że czujemy, jakbyśmy naprawdę przenieśli się w czasie o kilkaset lat. Słuchając mówiącej z zaangażowaniem przewodniczki i przechodząc przez kolejne, mocno różniące się od siebie pomieszczenia, konsekwentnie zakochujemy się w tym miejscu – choć żadne z nas na co dzień nie interesuje się historią!

Bez wątpienia ktoś włożył ogrom pracy, by wystrój zamku Častolovice w jak największym stopniu przypominał czasy, w których powstał. Zadbano o każdy, najdrobniejszy szczegół. Chyba największe wrażenie zrobiła na nas Sala Rycerska, której sklepienie ozdabiają malowidła, przedstawiające sceny ze Starego Testamentu. To największa sala w całych Czechach – ma 300 m².

Podczas zwiedzania naszą uwagę zwrócił brak wszechobecnych wygrodzeń, szczelnie oddzielających zwiedzających od ekspozycji. Krzesła, stoły, obrazy, bibeloty – wszystko było na wyciągnięcie ręki, dzięki czemu nie czuliśmy się jak w muzeum, a jak w domu.

---

Ceny biletów

Zamek Častolovice jest otwarty przez cały rok codziennie, w godzinach 9:00-18:00. Na miejscu jest dostępny płatny parking – auto można również zostawić w jednej z miejskich uliczek i podejść do zamku na piechotę. My zostawiliśmy rowery na parkingu strzeżonym za 20 CZK. Ceny biletów wstępu kształtują się następująco:

• Normalny – 130 CZK
• Ulgowy (dzieci, studenci, seniorzy) – 90 CZK
• Bilet do mini-ZOO normalny – 55 CZK
• Bilet do mini-ZOO ulgowy -35/45 CZK

Dojazd, informacje praktycznie

• Zwiedzanie zamku Častolovice odbywa się po wyznaczonej trasie, tylko z przewodnikiem. Wycieczka w języku czeskim startuje co ok. 60-90 minut, w zależności od frekwencji. W kasie możemy pobrać książkowe foldery, w których opowieść przewodnika jest przetłumaczona na język polski.
• Na zwiedzanie zamku wraz z dziedzińcem i mini-ZOO najlepiej poświęcić ok. 3 godziny.
• Častolovice znajdują się ok. 40 km od południowych granic Polski. Najwygodniej dojechać tu z Kudowy-Zdrój lub Międzylesia (przejście graniczne Boboszów). W miasteczku jest stacja kolejowa, jednak nie dojeżdżają do niej żadne pociągi z Polski.
• Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie zamku.

 

---

Zamek Sloup

Przenosimy się nieco na zachód – w góry Łużyckie, leżące w kraju libereckim. Rejon ten słynie z piaskowcowych formacji skalnych, przybierających rozmaite kształty i porozrzucanych na obszarze kilkudziesięciu kilometrów, aż pod granicę z Niemcami. Tuż pod Novym Borem, w miejscowości Sloup v Čechách stoi sobie 30-metrowa, samotna skała. Jedyny punkt w okolicy z tak doskonałą widocznością w pewnym sensie wymusił wykorzystanie go w celach defensywnych – obronna warownia powstała tu już w XIII wieku.

700 lat temu rozległe groty piaskowcowej skały służyły okolicznym mieszkańcom za schronienie, a potężny, 7-metrowy skalny wyłom, obecnie stanowiący część zamku, pełnił rolę zasobnika na zboże. W kolejnych stuleciach gród był sukcesywnie rozbudowywany i, ze względu na strategiczne położenie, szybko zaczął pełnić rolę obronną, przede wszystkich w bitwach z łużyckim Związkiem Sześciu Miast. Dopiero w połowie XVII wieku zamek Sloup został doszczętnie zniszczony przez wojska szwedzkie, w trakcie wojny trzydziestoletniej.

Po ustaniu walk podjęto decyzję o odbudowie zamku w stylu barokowym. Obiekt miał być przygotowany do obsługi pielgrzymek, coraz liczniej przybywających w góry Łużyckie, stąd na szczycie skały wzniesiono barokowy kościół i taras widokowy.

Współcześnie ekspozycja zamku jest bardziej nastawiona na historię obiektu jako miejsca kultu i pielgrzymek niż pierwotne, obronne przeznaczenie w okresie średniowiecza. W środku znajdziemy m.in. kaplicę i różne czasowe wystawy, jednak samo poruszanie się po skąpanych w półmroku, wydrążonych w skale korytarzach, robi ogromne wrażenie.

W bezpośredniej okolicy zamku Sloup, wśród porośniętych lasem wzgórz znajdziemy liczne jaskinie, do których prowadzą szlaki turystyczne. Na szczególną uwagę zasługuje Jaskinia Samuela (więcej informacji na temat tego miejsca znajdziecie w tym wpisie), która była zamieszkana przez jednego z pustelników aż przez 17 lat. Podobizna patrzącego w dal Samuela znajduje się zresztą na górnym tarasie zamku.

 

 

Ceny biletów

Zamek Sloup jest otwarty od kwietnia do października, w godzinach 9:00-16:00/17:00. W kwietniu i październiku jest czynny tylko w weekendy, w maju i wrześniu od wtorku do niedzieli, w pozostałych miesiącach codziennie. Na miejscu jest dostępny płatny parking. My zostawiliśmy rowery niedaleko wejścia przy słupie. Ceny biletów kształtują się następująco:

• Normalny – 90 CZK
• Ulgowy (dzieci, studenci, seniorzy) – 50 CZK
• Bilet rodzinny (rodzice +1/2 dzieci) – 220 CZK
• Bilet dla psa – 20 CZK

Dojazd, informacje praktycznie

• Zwiedzanie zamku Sloup odbywa się na własną rękę – przewodnik nie jest obowiązkowy. Na zwiedzanie części wewnętrznej i zewnętrznej polecamy przeznaczyć ok. godzinę.
• Poza zamkiem warto przespacerować się na zalesione wzgórze Medved (354 m n.p.m.), znajdujące się vis a vis zamku. Stoi tam wieża widokowa „Na Stráži”, jednak także z jej podnóża rozciąga się wspaniały widok na umieszczony na skale zamek i pagórkowatą okolicę. Na punkcie widokowym jest niewielka restauracja, a kilkaset metrów dalej znajduje się wspomniana wyżej Jaskinia Samuela.
• Jest możliwość zwiedzania zamku Sloup z psem. Niektóre czeskie zamki oferują taki przywilej; korzystając z niego pamiętajcie, żeby założyć swojemu pupilowi kaganiec – nie tylko ze względu na regulamin, ale również szacunek do innych zwiedzających, którzy np. mogą bać się psów.
• Zamek Sloup v Čechách znajduje się ok. 50 km od południowo-zachodnich granic Polski. Najwygodniej dojechać tu z Bogatyni, ze Szklarskiej Poręby, jadąc przez Liberec, będzie już nieco dalej (ok. 90 km). Polecamy połączyć zwiedzanie zamku z wizytą w Czeskiej Szwajcarii – niezwykle widokowym parku narodowym, którego granica znajduje się dosłownie kilkanaście kilometrów na zachód.
• Obok wjazdu na zamkowy parking znajduje się przyjemna knajpka – jej wnętrze przypomina trochę górskie schronisko. Słodkie przekąski, tradycyjna czeska kuchnia, lane piwo i kofola – to wizytówka tego miejsca.
• Więcej informacji o historii i możliwościach zwiedzania znajdziecie na oficjalnej stronie zamku.

---

Ruiny zamku Potštejn

Góry Orlickie, sąsiedztwo naszej Kotliny Kłodzkiej. Wydawać by się mogło – klasyczne ruiny zamku, położone na wzgórzu. Zamek Potštejn to jeden z największych i najbardziej widokowych tego typu obiektów w Czechach – historia ogromnego, gotyckiego zamku, który stał na wysokim wzgórzu nad miastem, sięga XIII wieku. Do współczesnych czasów przetrwały umocnienia, bramy oraz kaplica zamkowa.

Wewnątrz części zamkowych pomieszczeń znajduje się ekspozycja, w związku z czym zwiedzanie odbywa się tylko z przewodnikiem. Już na początku zwiedzania wchodzimy do lochów, gdzie poza rycerskimi zbrojami i maszynami tortur ujrzymy… osuniętego na ziemię trupa. Oczywiście, to tylko atrapa. Na szczególną uwagę zasługuje kaplica – dzień przed naszym przybyciem odbywał się tu katolicki ślub – trudno wyobrazić sobie bardziej wyjątkowe miejsce na taką ceremonię.

Mury zamku Potštejn są otwarte dla zwiedzających dopiero od drugiej połowy XX wieku – wciąż trwają prace rekonstrukcyjne, jednak – choćby dla samego widoku – warto wybrać się tam już teraz.

 

Ceny biletów

Zamek Potštejn jest otwarty od kwietnia do października, w godzinach 9:00-12:00 i 13:00-17:00. W kwietniu i październiku jest czynny tylko w weekendy, w okresie maj – wrzesień od wtorku do niedzieli. U stóp podejścia pod górę zamkową jest dostępny bezpłatny parking niestrzeżony. Ceny biletów kształtują się następująco:

• Normalny – 60 CZK
• Ulgowy (studenci, seniorzy) – 50 CZK
• Bilet dla dzieci do 15 lat – 30 CZK

Dojazd, informacje praktycznie

• Zwiedzanie zamku Potštejn odbywa się po wyznaczonej trasie, tylko z przewodnikiem. Wycieczka w języku czeskim startuje co ok. 60-90 minut, w zależności od frekwencji. Przy kasie działa niewielka kawiarenka z ciepłymi napojami i przekąskami.
• Na zwiedzanie zamku należy poświęcić ok. godziny.
• Zamek Potštejn znajduje się ok. 45 km od południowych granic Polski. Najwygodniej dojechać to z Kudowy-Zdrój lub Międzylesia (przejście graniczne Boboszów).
• Podczas wizyty w mieście warto zajrzeć do lokalnego browaru „Clock”, ważącego doskonałe piwo kraftowe. Restauracja jest czynna każdego dnia.
• Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie zamku.

---

Zamek Jilemnice

Pochodzący z XVI wieku, nietuzinkowej urody pałac, stanął na miejscu dawnej twierdzy. Czeskie zamki zarówno dziś, jak i dawniej pełniły rozmaite funkcje – zamek Jilemnice jest obecnie siedzibą Muzeum Karkonoskiego (wraz z zamkiem we Vrchlabi, znajdującym się kilka kilometrów dalej). Wnętrza pałacu gromadzą obszerne zbiory archeologiczne, historyczne, etnograficzne i… sportowe. W środku znajdziemy kolekcję broni i trofeów myśliwskich, historyczne obrazy oraz wystawę sztuki nowoczesnej, a także… kolekcję łyżew, nart, wiązań i strojów z początku popularyzacji sportów zimowych w Karkonoszach. Samo muzeum powstało już w 1891 roku – jako część czechosłowackiej wystawy etnograficznej w Pradze. Po kilku przenosinach, trafiło finalnie do dwóch karkonoskich pałaców.

Najbardziej wartościowym (i naszym zdaniem najciekawszym) eksponatem jest unikalna, dźwiękowa szopka mechaniczna Metelki. Artysta budował ją samodzielnie przez 30 lat, by finalnie ukończyć projekt w roku 1913. Co ciekawe – nadal działa! Podczas zwiedzania przewodnik ją dla Was uruchomi.

Czas zwiedzania muzeum, w zależności od grupy i przewodnika, to ok. 70-90 minut. Ze względu na różnorodność eksponatów, każdy znajdzie tu coś dla siebie. Obecnie wystawa znajduje się w trzech budynkach, położonych obok siebie i połączonych pięknym ogrodem. Warto przejść się po wokół pałacu, rośnie tu na przykład 250-letnia lipa.

 

Ceny biletów

Zamek Jilemnice jest otwarty codziennie od czerwca do końca września, w godzinach 9:00-12:00 i 13:00-16:00 (w lipcu i sierpniu 8:00-12:00 i 13:00-17:00). Obiekt znajduje się w samym centrum miasta Jilemnice – auto lub rower możecie zostawić na parkingu przed wejściem do zamku lub na jednej z uliczek starego miasta.  Ceny biletów wstępu kształtują się następująco:

• Normalny – 40 CZK
• Ulgowy (dzieci, studenci, seniorzy) – 40 CZK
• Bilet rodzinny (rodzice, 1-3 dzieci) – 180 CZK

Dojazd, informacje praktycznie

• Zwiedzanie wystawy zamku Jilemnice odbywa się po wyznaczonej trasie, tylko z przewodnikiem. Wycieczka w języku czeskim startuje co ok. 60-90 minut, w zależności od frekwencji. W kasie zapytajmy o foldery w języku polskim lub angielskim – jeśli nie będzie, eksponaty są opisane po czesku i angielsku.
• Na zwiedzanie zamku wraz z dziedzińcem i ogrodem najlepiej poświęcić ok. 2 godzin.
• Jilemnice znajdują się ok. 35 km od południowych granic Polski. Najwygodniej dojechać tu ze Szklarskiej Poręby przez Jakuszyce i Jablonec nad Jizerou – to tylko 42 km.
• Będąc w okolicy warto wybrać się do drugiej filii karkonoskiego muzeum we Vrchlabi.
• W samym sercu Karkonoszy (25 kilometrów na wschód od zamku) znajduje się ciekawy obiekt – Ścieżka w Koronach Drzew Jańskie Łaźnie. Można połączyć zwiedzanie obu obiektów w jednodniową wycieczkę.
• Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie zamku.

---

Zamek i miasto Letohrad

Nieco ponad 20 kilometrów od granicy Polski – ciekawy obiekt i miasto, na dokładkę przy okazji zwiedzania Kotliny Kłodzkiej. Wewnątrz murów zamku Letohrad co prawda nie byliśmy, jednak po odwiedzeniu tego uroczego miasta nie mogłoby zabraknąć w naszym spisie zarówno zamku, jak i zabytkowej części zabudowy staromiejskiej. Wzniesiony na wzgórzu nad centrum miasta barokowy pałac, pochodzi z XVII wieku. Po kilku przebudowach ostateczny kształt uzyskał w 1905 roku – po rewitalizacji w latach 1983-1996 prezentuje się naprawdę nieźle.

Po II Wojnie Światowej zamek Letohrad pełnił funkcję siedziby komitetu narodowego. W jego murach od tamtych czasów mieści się też muzeum miejskie, biblioteka i prywatne gimnazjum. Dla turystów udostępniony jest fragment zamku – podczas półgodzinnego zwiedzania można się przyjrzeć przede wszystkim wyposażeniu z okresów baroku i secesji. Wokół budynku znajduje się piękny park zamkowy, a w nim jaskinia grozy – atrakcja nie tylko dla dzieci. Late organizowane są także „nocne spacery z dreszczykiem” do niedostępnej na co dzień części zamku.

Informacje praktyczne

• Letohrad znajduje się zaledwie 23 km od południowych granic Polski. Najwygodniej dojechać to z Kłodzka, Międzylesia (przejście graniczne Boboszów). W miasteczku jest stacja kolejowa, oferująca regularne połączenia np. Potstejnem, Dolną Lipką (kilka kilometrów od Międzylesia, położonego na południu Kotliny Kłodzkiej).
• W murach zamkowych, poza instytucjami publicznymi, znajduje się całoroczny hotel – jeżeli macie ochotę na nietypowy nocleg.
• Więcej informacji znajdziecie na oficjalnej stronie zamku.

 

---

Czeskie zamki, czeskie dziedzictwo

Zdajemy sobie sprawę, że polecane przez nas obiekty to jedynie kropla w bogatym morzu czeskich możliwości 🙂 Jednak właśnie te miejsca leżały bezpośrednio na trasie naszej rowerowej marszruty, więc dostosowaliśmy plan zwiedzania do realnych możliwości.

Czesi przywiązują dużą uwagę do zachowania i propagowania historii. Wiele zamków jest pieczołowicie odrestaurowywanych, dostosowując wystrój dziedzińców i sal do czasów powstania obiektów, nie szczędząc na wystroju. To właśnie dopracowane szczegóły i starannie dobrane „bibeloty” sprawiają, że zwiedzając czeskie zamki z łatwością przenosimy się do dawnych czasów. Całości dopełnia szczegółowa opowieść przewodnika, który zwykle przedstawia przekrojowo pełną historię zamku, sprzedając różne ciekawostki, o których nie przeczytamy w przewodnikach. Nawet jeżeli nie jesteście pasjonatami historii i rodów królewskich, warto poznać przynajmniej niektóre czeskie zamki, by mieć pełny obraz tego pięknego kraju.

---

Labirynt w Brandys nad Orlici

Na koniec, po aktywnym zwiedzaniu sal złotem zdobionych i wnikliwym zapoznaniu z historią monarchii, odkładamy na bok czeskie zamki. Przed nami naturalny labirynt, utworzony na przedmieściu, na przeciwko pomnika, wspominającego pobyt Jana Amosa Komeńskiego w Brandysie. Jak myślicie – udało nam się dojść do celu?

---

Inne ciekawe miejsca w Czechach

• Czeska Szwajcaria – niezwykły park narodowy blisko polskiej i niemieckiej granicy, pełen skalnych punktów widokowych, widokowych wąwozów i przełomów rzecznych. To tutaj znajduje się największa brama z piaskowca w Europie. Jakby tego było mało, tuż za granicą niemiecką jest druga część parku.
• Adršpašské skály – jedno z najpiękniejszych miejsc w kraju. Przez skalny rezerwat, pełen wysokich i różnorodnych formacji, prowadzi 3,5 kilometrowa trasa turystyczna. Przechodzi przez wąskie szczeliny, mostki, drabinki i panoramy widokowe. Idąc dalej dojdziemy do jeziorka (po którym możemy przepłynąć się łodzią), lub do Teplic – sąsiedniego skalnego miasta. Nieco rzadziej odwiedzane, również posiada kilkukilometrową trasę turystyczną, zahaczającą m.in. o skalne bramy i piaskowcowe ściany, sięgające 70 metrów.
• Ścieżki w koronach drzew, tuż obok polskiej granicy – Jańskie Łaźnie i Dolna Morawa. Z widokiem na Karkonosze i masyw Śnieżnika.

Zapraszamy Was także na świeżutki film z Czeskiej Szwajcarii – niezwykłego parku narodowego w północnych Czechach, leżącego również bardzo blisko polskiej granicy. To właśnie tam znajduje się wspomniana największa brama z piaskowca w całej Europie 🙂

 

---

Zobacz także: